HỒNG SÂM- DÙNG THẾ NÀO?

Sâm được mọi người ở mọi thời cho là sản phẩm cao cấp trong nâng cao thể trạng. Đã có hiều bài báo nói về lợi ích nhiều mặt của sâm, cũng như về tác hại mà nó có thể gây ra nếu dùng quá nhiều. Nhưng dùng như thế nào, chế biến cụ thể ra sao thì ít người nhắc tới.
Dưới đây là kinh nghiệm dùng và bảo quản hồng sâm- một trong những loại sâm được quan tâm nhiều và cũng đang trở nên khá phổ biến.
Dùng sâm phải bỏ bã
Khoảng những năm 1990 sức khỏe tôi sa sút khủng khiếp, gầy, yếu, hay ốm vặt...Nhớ đến hồng sâm, tôi lên phố Lãn Ông mua vài củ, nhờ cửa hàng cắt thành từng lát mỏng, về cho vào lọ kín. Mỗi ngày tôi lấy vài lát, nhâm nhi từng miếng nhỏ. Lúc đầu thấy đăng đắng; sau quen rồi lại thấy thích vị đắng đó. Ăn trực tiếp như thế một thời gian, tôi cảm thấy hình như sâm chẳng có tác dụng gì đối với tôi cả; vẫn gầy, vẫn yếu, vẫn mất ngủ triền miên, tôi bèn bỏ không ăn sâm nữa.
Cho đến khi cảm thấy quá mệt mỏi, cho dù thường xuyên uống các loại vitamin, tôi đành đi khám bệnh. Bác sĩ bảo tôi bị suy nhược nặng. Tôi kể chuyên “ăn” sâm. Ông bác sĩ khuyên tôi: Phải hãm sâm trong nước sôi rồi lấy nước uống, bã còn lại bỏ đi. Nếu ăn cả bã thì vào dạ dày nó sẽ hút trở lại các chất bổ của sâm rồi thải ra ngoài chứ không có tác dụng gì cả.
Tôi lại đi mua hồng sâm, cắt lát mỏng. Nhưng mỗi ngày, thay vì hãm vào phích từ đêm hôm trước, cứ buổi sáng tôi cho một lát sâm vào nồi nhỏ đun sôi và cho lửa nhỏ sôi tiếp khoảng 5 phút, lấy nước uống. Còn bã sâm, lúc này đã nở to và bợt hẳn ra, thì bỏ đi. Dùng như thế khoảng 1 tháng, tôi thấy bắt đầu ăn ngon hơn, ngủ yên giấc hơn. Ba tháng sau, tôi bắt đầu tăng cân, đỡ gầy hơn trước.
Từ đó đến nay, hàng năm cứ đến mùa hè tôi lại dùng tiếp theo cách đó và thấy rất tốt cho bản thân. Mỗi mùa hè chỉ dùng hết 1-2 củ hồng sâm tuỳ to hay nhỏ; tính ra về chi phí còn rẻ hơn cả dùng thuốc bắc, lại chẳng mất thời gian, không tốn củi lửa sắc thuốc.
Nuôi sâm
Rồi gặp một người quen là thầy lang, tôi được hướng dẫn cách bảo quản hồng sâm, thật đặc biệt mà cũng thật dễ.
Khi bạn có nhiều củ sâm chưa dùng đến, nên bảo quản theo cách sau:
Chọn gạo nếp ngon, rang cho thật già (gạo chuyển thành màu vàng sậm, cắn hạt gạo thấy giòn và thơm mùi cốm nếp), rồi rải đều cho sâm ngập trong đó. Tất cả cho vào hộp đậy kín, để nơi khô ráo. Khảng 6 tháng lại bỏ gạo cũ, thay bằng gạo nếp rang mới.
Theo thầy lang thì đó là cách “nuôi sâm”, để cho sâm được tươi tốt lâu mà không bị mọt ăn.
Đừng tham dùng đầu củ sâm
Mùa hè năm nay- 2008, tôi lại mua hai củ sâm và thuê thái lát mỏng (vì ở cửa hàng họ có dao thái chuyên dụng; ở nhà mình khó thái vì củ sâm rất cứng; giá thuê thái lát cũng rất rẻ- chỉ 2000đ/củ). Cô bé ở cửa hàng thuốc thái sâm cho tôi, bỏ lại phần đầu một mẩu chừng bằng đầu ngón tay. Tôi hỏi sao không thái hết; cô bé trả lời: Nhiều người dùng đầu củ sâm bị đau đầu nên người ta thường bỏ không dùng!
Thì ra thế. Có lẽ những đợt trước tôi cũng đã bị đau đầu do đun uống đầu củ sâm mà không biết chăng?
Vậy là cũng phải mất rất nhiều năm, tôi mới biết được thấu đáo cách dùng và bảo quản hồng sâm như vừa kể trên.
Không hiểu còn những “bí mật” gì quanh cách dùng hồng sâm mà tôi còn chưa biết nữa không? Nếu có ai biết hơn, xin hãy chia sẻ để mọi người và cả tôi cùng được biết.
LƯU Ý:
A. Dùng sâm:
1. Hồng sâm nên thái thành những lát mỏng ( mỗi lát chỉ mỏng như ta thái su hào, cà rốt... để làm nộm).
2. Mỗi ngày chỉ dùng 1 lát sâm (đừng tham dùng nhiều mà có thể gặp các tai biến như Báo KH&ĐS đã từng cảnh báo). Đun sôi hoặc hãm trong nước sôi. Nếu hãm thì cho vào phích, hãm tối hôm trước, sáng hôm sau uống. Nếu đun, chỉ đun sôi trong khoảng 5 phút. Trong cả hai trường hợp, lát sâm sẽ nở to khoảng gấp đôi lúc ban đầu và bợt màu.
3. Uống nước, bỏ bã. Chỉ uống buổi sáng để tránh mất ngủ.
4. Đầu củ sâm nên bỏ đi vì đã có những người dùng bị đau đầu.
B. Bảo quản sâm:
- Rang gạo nếp cho vàng già; để nguội, rải đều trên sâm để “nuôi” bảo quản sâm trong trường hợp chưa dùng đến (xem ảnh).
- 6 tháng thay gạo nếp rang một lần.

Ảnh cốm nếp
Gạo nếp rang thành cốm
Ảnh sâm + cốm
Sâm được phủ cốm nếp sẽ giữ được lâu.