Chủ tịch nước…cứu (Hồi ký- Kỳ 11)

ANH: 02 cong van

Tôi thực sự cáu tiết vì lời lẽ thô bạo của hai văn bản đó, vì sự vội vàng kết tội cấp dưới của Đảng đoàn và lãnh đạo LHH. Anh Phùng và chị Vụ cũng phẫn nộ (tôi không nói rộng cho mọi người biết, chỉ thông báo trong phạm vi Chi ủy); họ đều trách cứ Đảng đoàn và lãnh đạo LHH đã không tìm hiểu kỹ càng mà đã vội vã kết tội tôi. Tôi đã định lờ đi nhưng suy đi tính lại thấy như vậy thì sẽ tạo điều kiện cho một số người ở LHH to nhỏ với lãnh đạo rằng tôi coi thường Đảng đoàn nên quyết định sẽ trả lời.
Tôi tính viết công văn trả lời rằng tôi vô tội vì QĐ đã được ký từ 1/9! Nhưng chồng tôi không đồng ý cách đó mà khuyên tôi nên nhận là đã có lỗi. Chúng tôi tranh luận khá gay gắt. Tôi như con thú bị thương nên lồng lộn, còn chồng tôi bình tĩnh và nhận thấy rõ vấn đề hơn. Anh ấy bảo:
- Đừng chỉ nhìn vào những kẻ chống mình để làm cho bõ tức mà phải nhìn vào những người ủng hộ mình, sao cho họ vẫn tiếp tục ủng hộ mình được! Rõ ràng trong vụ này mình cũng có lỗi chứ!
Tôi vẫn hậm hực: thì tôi đã nhận là mình có lỗi rồi, vậy mà sao họ vẫn cố tình thóa mạ tôi như vậy?! Sáng sớm hôm sau, chồng tôi đưa cho tôi bản nháp CV trả lời. Thì ra ông xã thấy tôi giận dữ quá đã cặm cụi ban đêm thảo hộ tôi công văn ấy, vì biết nếu để tôi viết thế nào tôi cũng đổ quặu vào lời văn. Tôi biên tập chút ít rồi đưa chị Thành đánh máy gửi đi cho kịp trước ngày 14/9 theo “trát” của Đảng đoàn để không còn kẻ nào có thể nói rằng tôi “kháng chỉ”! Công văn ấy như sau :
Công văn số 45/BKH ngày 13/9/2000
Kính gửi: ĐẢNG ĐOÀN LIÊN HIỆP CÁC HỘI
KHOA HỌC VÀ KỸ THUẬT VIỆT NAM
Nghiêm túc chấp hành điểm 2 của Thông báo số 07/Đ Đ-LHH do PGS.TS.Hồ Uy Liêm ký, tôi xin phép đươc trình bày như sau:
Ngày 4/8/2000, tôi được mời tham dự cuộc họp của Liên hiệp hội thông báo kết quả đánh giá các công trình của các tập thể và cá nhân các nhà khoa học được Liên hiệp hội đề nghị và sau đó đã được Hội đồng quốc gia xét duyệt Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước thông qua để trình Nhà nước quyết định.
Do sự phấn khởi trước việc Nhà nước ta phong tặng danh hiệu cao quý cho các nhà khoa học Việt Nam,
Do tính chất nghề nghiệp, mong nuốn Báo Khoa học và Đời sống sẽ có vinh dự là tờ báo đầu tiên được thông báo tin vui này tới các nhà khoa học Việt Nam và bạn đọc của Báo,
Tôi đã chỉ đạo để đăng tin “Chúc mừng các nhà khoa học được giải thương cao quý của Nhà nước” trên số 36, kịp ra ngày 4/9/2000, sau ngày Chủ tịch nước ký quyết định( 1/9/2000).
Mặc dù thực tế Chủ tịchnước đã ký quyết định phong tặng giải thưởng cao quý cho các nhà khoa học, văn nghệ sĩ… từ ngày 1/9/2000( trước ngày ra số báo nói trên) nhưng tôi tự nhận thấy mình đã có thiếu sót là đã quá nhấn mạnh tới tính nhanh nhạy, kịp thời của thông tin nên đã có phần chủ quan khi xử lý vấn đề này. Tôi nghiêm khắc rút kinh nghiệm cho sau này, nhất là đối với những vấn đề nhạy cảm, dễ gây hiểu lầm trong các nhà khoa học.
Về công văn số 920/TC-LHH ngày 5/9/2000 của Liên hiệp hội gửi Ban Tư tưởng- văn hóa Trung ương và các cơ quan: Ban Khoa giáo Trung ương, Bộ Văn hóa- Thông tin, Bộ Khoa học- Công nghệ và Môi trường, Báo KH&ĐS, tôi thấy có những ý kiến đánh giá, câu chữ nặng nề đối với danh dự của nhà báo, đạo đức người làm báo. Tôi thiết nghĩ trước khi chính thức đánh giá cán bộ cần có sự xác minh thật kỹ lưỡng về mọi mặt và cho đương sự được có điều kiện được trình bày quan điểm cũng như hoàn cảnh xảy ra sự việc. Rất tiếc rằng trong vụ việc này tôi đã không được tạo điều kiện để trình bày trước Ban lãnh đạo và Đảng đoàn Liên hiệp hội.
Trong hoàn cảnh nào, tôi cũng xin đảm bảo với các đồng chí là tôi sẽ cùng cán bộ, phóng viên của Báo Khoa học và Đời sống tuyệt đối trung thành với đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, trung thành với tôn chỉ, mục đích của Báo, phục vụ sự nghiệp phổ biến kiến thức, nâng cao dân trí, xứng đáng là tờ báo của Liên hiệp hội.
Xin trân trọng cám ơn.
TỔNG BIÊN TẬP
BÁO KHOA HỌC VÀ ĐỜI SỐNG
Đã ký
Trần Thị Thu Hiên
Nơi nhận:
- Đảng đoàn Liên hiệp hội
- G S. VS Vũ Tuyên Hoàng
- Lưu TS
Ngay việc gửi công văn ấy cho ai tôi cũng phải suy tính rất kỹ. Lẽ ra tôi phải gửi cho Bộ KHCN& MT, Bộ VHTT, Ban Tư tưởng VH TƯ, Ban Khoa giáo TƯ là những nơi mà LHH đã gửi công văn hứa hẹn sẽ kỷ luật tôi và gửi cho toàn thể thành viên Đảng đoàn LHH, những người đã cùng ngồi họp và cùng nhất trí đối xử với tôi theo cách ấy. Tuy nhiên với phương châm một điều nhịn chín điều lành, tôi lại một lần nữa nhận phần thiệt thòi về mình: tôi quyết định chỉ gửi cho Đảng đoàn LHH một bản và gửi cho sếp Vũ Tuyên Hoàng một bản.
Chừng một tuần sau, bà Hà Thị Hồng, chuyên viên Vụ Báo chí- Bộ VHTT đến gặp tôi vì nhận được công văn kia của LHH. Chị ấy muốn xác minh sự việc trước khi chính thức làm điểm báo của Vụ Báo chí gửi lãnh đạo Đảng và Nhà nước. Tôi đưa chị Hồng xem báo Nhân Dân có đăng tin về Giải thưởng; chị Hồng yên tâm và an ủi tôi. Như vậy là Vụ Báo chí- Bộ VHTT tốt bụng và sáng suốt hơn Đảng đoàn LHH vì đã đi điều tra xác minh trước khi có phát biểu chính thức .
Một điều trớ trêu là: khi xử lý công văn ấy, tôi hoàn toàn quên mất rằng trong một buổi họp trước nữa từ khoảng đầu năm 2000 cũng do LHH tổ chức, họ đã phát cho chúng tôi bản photo công văn số 2205/BKHCNMT-KH ngày 21/8/1999 do Bộ trưởng Bộ Khoa học- Công nghệ vàg Môi trường Chu Tuấn Nhạ ký, trong đó mục 2 của phần đầu nêu rõ: Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước năm 2000 sẽ được công bố vào dịp quốc khánh 2/9. Mãi đến cuối năm Canh Thìn (năm2000), trước khi nghỉ Tết, tôi dọn dẹp lại tài liệu thì mới thấy công văn ấy. Vì không phải là CV gửi cho Báo KH&ĐS nên tôi không nhớ văn bản này , cũng không lưu giữ ở văn thư!
Điều đáng trách Lãnh đạo LHH nhất trong vụ việc này là ở cương vị của họ, họ hoàn toàn có thể nắm được thông tin qua Văn phòng Chủ tịch nước hoặc ở các cấp “top” về việc có tặng thưởng hay không; thế mà họ đã không làm; họ lại vội vàng đe nẹt cấp dưới là tôi, vội vàng báo cáo với các cơ quan chức năng về sự đe nẹt đó. Ở đây có sự gì đó khó hiểu, mà tôi cũng chẳng mất thời gian tìm hiểu làm gì nữa.
Sau vụ này, tôi biết chắc rằng từ nay mọi bước đi càng cần cẩn trọng hơn bởi những ai đã rình rập để “thịt” tôi lần này không thành chắc chắn sẽ chờ có dịp khác. Chỉ có điều, sếp Hoàng và sếp Liêm sau sự việc đó đối xử với tôi tỏ ra thân thiện hơn. Tôi không hiểu có phải là họ có hối hận phần nào vì việc làm ấy của họ không.
Và tôi thường nói đùa với mọi người khi kể về vụ tai nạn này, rằng đã được Chủ tịch nước Trần Đức Lương… cứu bằng cách ký quyết định tặng thưởng Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước cho giới Khoa học và Văn nghệ sĩ vào ngày 1/9, trước khi chúng tôi ra số báo chào mừng tới những 3 ngày! Bởi cho dù thế nào thì ngày ghi trên quyết định vẫn là ngày 01/9/2000. Và nhờ thế, Báo Khoa học và Đời sống và tôi không có tội tình gì, thậm chí còn… có công vì đã đưa sớm nhất thông tin đó!
(Kỳ sau: Lật xe ô tô và lún đốt sống)