Huân chương Độc lập (Hồi ký- Kỳ 4)

ANH huan chuong

Xin Huân chương Độc lập cho Báo (Hồi ký-Kỳ 4)
Cả Tòa soạn ai cũng muốn nhân dịp kỷ niệm 40 năm, Báo KH&ĐS sẽ được thưởng Huân chương Độc lập, lại là hạng Nhất nữa! Tôi nghĩ: hạng Nhất là khó nhưng chiều ý anh chị em, tôi vẫn ướm hỏi thử sếp Hoàng và sếp Liêm; họ nói chỉ nên xin hạng Nhì thôi.
Anh chị em trong Toà soạn “hăng” như vậy nhưng không phải ai cũng tin là sẽ được, bởi các dịp kỷ niệm 30 năm, rồi 35 năm đã có đặt vấn đề xin Huân chương nhưng không được. Còn tôi, tôi thấy có thể được bởi mấy lẽ :
1- Đã 15 năm Báo chưa được thưởng Huân chương nào; bây giờ đề nghị sẽ khó bị từ chối vì bản thân tờ báo rất đứng đắn, luôn làm tốt chức năng phổ biến kiến thức nâng cao dân trí, lại tự đứng vững được trong cơ chế thị trường mà không bị thương mại hoá, vẫn giữ được vị trí đáng kể trong lòng bạn đọc.
2- Nhờ được anh Trần Võ Châu giúp khâu này. Anh Châu vừa lo thủ tục xin tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Nhất cho LHH; các ngõ ngách, đường đi nước bước anh ấy nắm rõ, lại là người rất nhiệt tình.
3- Tôi mới chuyển nhà, hàng xóm của tôi có ông Cao Kim Hường, Viện trưởng Viện thi đua và khen thưởng Nhà nước là cơ quan chính xét duyệt Thưởng Huân chương. Nếu khó khăn tôi sẽ nhờ giúp (cũng là nghĩ liều như vậy thôi, chứ tôi đã quen biết gì thân tình đến mức nhờ vả việc lớn như vậy được đâu).
4- Cá nhân tôi quyết tâm làm bằng được nên tôi sẽ dồn công sức và sự chú ý cho việc này.
Thế là tôi thảo tờ trình báo cáo tóm tắt thành tích của Báo, thảo công văn để sếp Hoàng ký và gửi lên Viện TĐKTNN. Lúc đó là tháng 6 năm 1999. Tôi và anh Châu hẹn nhau cố gắng trong tháng 8 xong để còn in vào kỷ yếu.
Mấy hôm sau anh Châu thông báo: bên Viện TĐKTNN nói xin hạng Nhì cao quá; và cần có ý kiến của Ban Tư tưởng Văn hoá Trung ương! Tôi lại làm công văn, báo cáo...gửi Ban TT-VHTW. Lẽ ra phải qua Ban trước nhưng tôi đâu có biết! Cô Mai Y Vân ở Vụ Báo chí của Ban cho tôi biết: các anh lãnh đạo Vụ cũng cho rằng xin hạng Nhì là cao. Tôi phải thu xếp một cuộc gặp anh Vũ Duy Thông- Vụ trưởng Vụ Báo chí để giải thích và thuyết phục. Nể tôi và nể Báo KH&ĐS, anh Thông đồng ý đề nghị hạng Nhì và anh Đào Duy Quát Phó Ban Thường trực đã ký công văn đề nghị của Ban TT-VHTW thưởng Huân chương Độc lập hạng Nhì cho Báo KH&ĐS. Tôi rất mừng vì thông thường như vậy là cũng được đến 90 %, thành công rồi. Không dè mấy hôm sau đang ăn cơm tối thì ông Cao Kim Hường gọi điện thoại cho tôi, nói rằng nên “ lùi xuống” hạng Ba thì chắc chắn hơn. Còn nếu vẫn nhất quyết xin hạng Nhì thì chưa chắc đã được, cho dù được hạng Ba, bởi khi đã có ý kiến xem xét lại là lại phải làm lại từ đầu. Lại giải thích, lại thuyết phục nhưng có vẻ khó vì ông Hường chắc đã nắm được sự cân đối chung trong việc khen thưởng nên mới đưa ra ý kiến ấy.
Tôi đành báo cáo lại với ông Hoàng và ông Liêm tình hình ấy. Hai sếp lớn thống nhất ý kiến nên theo đề xuất của Viện Thi đua Khen thưởng Nhà nước. Tôi trả lời ông Hường và yên trí chờ quyết định.
Nhưng vẫn chưa hết khó khăn! Một ông tên là Luật ở văn phòng Chủ tịch nước sau khi nhận được công văn của Chính phủ do Phó Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ký đề nghị tặng Huân chương Độc lập hạng Ba cho Báo KH&ĐS đã gọi điện thoại cho tôi, nói rằng phải bổ sung ý kiến hiệp y của Uỷ ban Nhân dân thành phố Hà Nội (vì Toà soạn đóng trên địa bàn Hà Nội)! Anh Châu và tôi phải liên hệ ngay UBND TP HN; ở đó họ cho biết: muốn có ý kiến của thành phố thì trước hết phải có ý kiến của Uỷ ban Nhân dân Phường Trần Hưng Đạo (là nơi đặt trụ sỏ của Toà soạn) rằng Toà soạn Báo không vi phạm chủ trương chính sách của Nhà nước trong cả quá trình tồn tại ở địa phương. Tôi lại phải làm công văn cho Phường, cử anh Phụng đi xin ý kiến của UBND Phường. Ông chủ tịch Phường đi vắng ba hôm mới về. Ông đòi phải có bản báo cáo tóm tắt thành tích của Báo rồi mới ký chứng nhận. Anh Châu thấy khiếp vì thủ tục ấy, bởi lúc lo Huân chương Độc lập cho LHH cũng không thấy cần đến!
Trong những ngày chờ đợi ý kiến hiệp y của Thành phố Hà Nội, ông Luật liên tục gọi điện thoại cho tôi giục khẩn trương để ông ấy còn hoàn tất thủ tục. Ông còn nói thêm: nếu đúng ra thì cần có ý kiến đồng ý của Bộ Văn hoá thông tin và Tổng cục Thuế nữa để xem Báo KH&ĐS có vi phạm gì về việc thông tin tuyên truyền hay vi phạm chế độ nộp thuế hay không. Tôi năn nỉ ông (mặc dù hai bên chưa biết mặt nhau): tha cho tôi bởi đã có ý kiến của Ban TT-VH TW và việc nộp thuế tôi thề là vẫn nộp nghiêm chỉnh! May gặp ông Luật dễ tính và cái chính là có lẽ ông ấy tin lời tôi, vả lại có đề nghị của các cấp to kia rồi nên ông cũng cho qua, chỉ nhất quyết đòi bằng được ý kiến của Thành phố Hà Nội.
Tôi trực tiếp gọi điện thoại, liên hệ được với chị Mai ở Ban Thi đua Khen thưởng của Ủy ban; chị ấy ủng hộ. Sau hơn một tuần thì xong được ý kiến hiệp y của Thành phố. Và đến ngày 11/7/1999, Chủ tịch nước Trần Đức Lương đã ký quyết định tặng thưởng Báo KH&ĐS Huân chương Độc lập hạng Ba. Anh Châu đến ngay Viện TĐKTNN nhận Huân chương về. Ai cũng phấn khởi, nhất là lại vượt thời gian dự định được một tháng. Nhờ vậy trong kỷ yếu của chúng tôi đã có cả Huân chương Độc lập đỏ chói, tạo thành một trang riêng gồm 4 Huân chương: 3 Huân chương Lao động và 1 Huân chương Độc Lập, rất đẹp, rất tự hào.
Nghĩ lại tôi thấy việc này thành công được, ngoài việc do bản thân Toà soạn và tờ Báo đã có đủ thành tích làm cơ sở cho việc khen thưởng còn là nhờ:
- Tìm được người thích hợp chuyên lo việc này là anh Châu
- Tôi và anh Châu hiệp đồng rất chặt chẽ về thời gian và hiểu ý nhau rất tốt, đáp ứng nhanh nhất những yêu cầu nảy sinh.
- Tôi may mắn gặp toàn người tốt và hết lòng ủng hộ tôi. Các thủ tục cứ phải chạy lộn ngược chẳng qua vì do tôi không trực tiếp làm nên không biết. Còn anh Châu tuy đã làm cho LHH nhưng hoá ra với báo chí thủ tục đó khắt khe hơn. Các nơi đều không chấp tôi điều đó. Ngay như chị Mai ở Ban Thi đua của Uỷ ban NDTP Hà nội ( mà đến nay tôi cũng chưa biết mặt) tuy chỉ qua điện thoại trao đổi với nhau nhưng cũng rất tận tình hướng dẫn mặc dù chị ấy biết rằng do không nắm thủ tục, tôi đã “qua mặt” họ. Hoặc anh Vũ Minh ở Vụ Báo chí Bộ Văn hoá Thông tin sau này chỉ trách nhẹ một câu: “Đời thuở nào Báo được Huân chương mà Bộ lại không biết!”. Còn ông Luật ở Văn phòng Chủ tịch nước, mà tôi đã nói ở trên, sau kỷ niệm 40 năm khá lâu một hôm rẽ qua Toà soạn tôi mới biết mặt. Thì ra anh ta cũng còn trẻ, chỉ ngoài bốn mươi tuổi là cùng. Vào phòng khách của Báo, nhìn lên tường thấy các Huân chương Lao động Hạng Nhì và Hạng Nhất treo ở đó, anh ta thốt lên: “Thì ra các chị đã được nhiều Huân chương thế này rồi mà trong hồ sơ do Viện TĐKT gửi lên không thấy nói! Đến hôm nay tôi mới hết lo vì tưởng các chị đề nghị ngay Huân chương Độc lập là cao quá!” Tôi đùa : “Nếu biết trước chắc anh đề nghị Chủ tịch nước thưởng chúng tôi hạng Nhì nhỉ?”
Như vậy, nếu theo trình tự đúng và đủ thì để xin được Huân chương phải qua các bước :
1 - Báo KH&ĐS đề nghị với cơ quan chủ quản là LHH và địa phương là UBND Phường
2 - LHH làm công văn đề nghị đi các nơi:
- Ban Tư tưởng - văn hoá TW
- Bộ Văn hoá- Thông tin
- Tổng cục Thuế
- Viện Thi đua và khen thưởng Nhà nước
- Chính phủ
3 - Viện TĐKTNN sau khi nhận được các ý kiến hiệp y thì làm bút phê (công văn làm lời đề nghị khen thưởng ) trình lên chính phủ
4 - Chính phủ làm công văn đề nghị Chủ tịch nước khen thưởng
5 - Chủ tịch nước ra quyết định khen thưởng
Tổng cộng cần 9 cửa với 16 con dấu. Tuy không thông thạo nhưng có lẽ do “ở hiền gặp lành”, gặp được người tốt giúp đỡ, tôi được bỏ qua 2 cửa là Bộ VHTT và Tổng cục Thuế, như vậy còn 7 cửa và 12 con dấu mới có được quyết định khen thưởng Huân chương Độc lập hạng Ba cho Báo. Thật không đơn giản chút nào! Cần nhiều cửa nhiều dấu như vậy để sau khi được khen thưởng thì không có ai kiện cáo gì, bảo đảm khen thưởng đúng đối tượng. (Còn nữa)

ANH: Còn 4 người trong số này hiện đang làm việc ở Báo KH&ĐS. Các bạn tự tìm nhé.